تنبلی چشم و همه چیز درباره آن

تنبلی چشم، به عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات بینایی در کودکان، مورد توجه متخصصان سلامت چشم قرار دارد. این اختلال که به آمبلیوپی نیز معروف است، زمانی ایجاد می‌شود که یکی از چشم‌ها به دلایل مختلف به طور کامل یا نسبی فعالیت خود را از دست می‌دهد. در نتیجه، مغز از آن چشم صرف‌نظر کرده و تنها به دریافت تصویر از چشم سالم‌تر اکتفا می‌کند. این مسئله اگر در دوران کودکی درمان نشود، می‌تواند باعث کاهش دائمی بینایی و دیگر عوارض چشمی در آینده شود. بنابراین، تشخیص و درمان به موقع این اختلال از اهمیت بالایی برخوردار است.

در ادامه این مطلب تمامی نکات را در اختیار شما قرار داده ایم با ما همراه باشید تا از کاملترین اطلاعات بهره مند شوید.

تنبلی چشم چیست؟

تنبلی چشم، یا آمبلیوپی، یک اختلال بینایی است که در آن یکی از چشم‌ها به طور کامل یا نسبی از توانایی بینایی خود را از دست می‌دهد. این اختلال معمولاً در دوران کودکی ایجاد می‌شود و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث کاهش دائمی بینایی در آن چشم شود.

برخی از علل شایع تنبلی چشم عبارتند از:

• انحراف چشمی (استرابیسم): وضعیتی که در آن دو چشم به طور هماهنگ به یک نقطه نمی‌نگرند.
• تفاوت قابل توجه در شکست نوری بین دو چشم (آنیزومتروپی).
• پوشش یکی از چشم‌ها در دوران کودکی به علت آسیب یا بیماری.

درمان این بیماری معمولاً شامل استفاده از عینک طبی، پتوبندی چشم سالم، و در موارد شدیدتر جراحی چشم است. هدف درمان، تحریک و فعال کردن مجدد چشم تنبل و بهبود بینایی است.

علائم تنبلی چشم

علائم و نشانه های تنبلی چشم عبارتند از:

• چشمی که به طرف داخل یا بیرون منحرف می شود.
• چشمانی که به نظر می رسد با هم کار نمی کنند.
• ضعیفی قوه ادراک
• خیره شدن یا بسته شدن یک چشم
• کج کردن سر
• نتایج غیر طبیعی آزمایشات غربالگری بینایی

گاهی تنبلی چشم بدون معاینه چشم مشخص نمی شود.

علت تنبلی چشم چیست؟

تنبلی چشم به دلیل تجربه غیرطبیعی بینایی در اوایل زندگی ایجاد می شود. وقتی که مسیرهای عصبی بین یک لایه نازک از بافت (شبکیه) در پشت چشم و مغز تغییر می کند. چشم ضعیف تر سیگنال های دیداری کمتری دریافت می کند. در نهایت ، توانایی کار چشم ها با هم کاهش می یابد و مغز ورودی چشم ضعیف را سرکوب می کند یا نادیده می گیرد.

علت های مختلفی برای این عارضه وجود دارد ، یکی از علت های این بیماری، انحراف چشم است ، اگر یکی از چشم ها انحراف داشته باشد تصویر خوبی تشکیل نمی شود و مغز ممکن است تصویر را حذف کند بنابراین از چشم به مغز تصویر خوبی ارسال نمی شود بنابراین مرکز چشم که مربوط بینایی است به خوبی تشکیل نمی شود .

هر چیزی که بینایی کودک را تار کند یا باعث از بین رفتن چشم شود ، می تواند باعث تنبلی چشم شود. علل شایع این بیماری عبارتند از:

• عدم تعادل عضلات (استرابیسم آمبلیوپی). شایع ترین علت تنبلی چشم عدم تعادل در ماهیچه هایی است که چشم ها را حرکت می دهند. این عدم تعادل می تواند باعث انحراف یا معکوس شدن چشم ها شود و از همکاری آنها جلوگیری می کند.
• تفاوت در وضوح دید بین چشم ها (آمبلیوپی انکساری). تفاوت چشمگیر بین نسخه های تجویز شده در هر چشم ( اغلب به دلیل دور بینی اما گاهی به دلیل کوته بینی یا انحنای سطح ناهموار چشم (آستیگماتیسم) ) می تواند باعث این بیماری شود.
• به طور معمول از عینک یا لنز برای اصلاح این مشکلات انکساری استفاده می شود. در بعضی از کودکان تنبلی چشم ترکیبی از استرابیسم و ​​مشکلات انکساری است.
• مشکل در یکی از چشم ها ( مانند یک منطقه کدر در لنز ) می تواند جلوی دید واضح را در آن چشم بگیرد. آمبلیوپی در دوران نوزادی برای جلوگیری از افت دائمی بینایی نیاز به درمان فوری دارد و اغلب شدیدترین نوع آمبلیوپی است.

علت دیگر تنبلی چشم پتوز است ،اگر پلک بالا افتادگی داشته باشد به گونه ای که محور بینایی و دید کودک را بگیرد طبیعا دید کامل نخواهد شد در نتیجه فرد با تنبلی چشم روبرو خواهد شد .

علت دیگر تنبلی چشم آب مروارید مادرزادی است ،اگر کودکی آب مروارید مادرزادی داشته باشد بلطبع این مورد مانع دید کودک را می گیرد ، در نتیجه این عارضه رخ می دهد .

یکی از موارد دیگر این بیماری ضعیف بودن چشم از نظر نزدیک و یا دور بین بودن چشم است ،آستیکمات چشم زیاد باشد این بیماری رخ می دهد ، اگر پدر و مادر این مورد را تشخیص ندهند و یا پزشک این مورد را به موقع نتواند تشخیص دهد باعث میشود که در یک چشم یا هر دو چشم تاری دید ایجاد شود در نتیجه در مرکز بینایی کامل تشکیل نمی شود و این امر سبب ایجاد تنبلی چشم می شود .

آیا فرزند من در معرض خطر تنبلی چشم است؟

آیا فرزند من در معرض خطر تنبلی چشم است؟

برای تعیین اینکه آیا فرزند شما در معرض خطر تنبلی چشم (آمبلیوپی) قرار دارد یا خیر، چند عامل مهم باید در نظر گرفته شود:

1. سابقه خانوادگی:
   • اگر در خانواده‌ شما سابقه این عارضه وجود داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند شما نیز بیشتر است.
   • بیماری‌های چشمی ارثی در خانواده می‌توانند خطر آمبلیوپی را افزایش دهند.
2. سن کودک:
   • تنبلی چشم معمولاً در سنین 3 تا 7 سالگی ایجاد می‌شود.
   • هر چه سن کودک کمتر باشد، فرصت درمان بهتر و احتمال بهبودی بینایی بیشتر است.
3. وجود اختلالات چشمی:
   • اگر فرزند شما دچار مشکلاتی مانند استرابیسم (انحراف چشم)، آنیزومتروپی (تفاوت شکست نوری چشم‌ها) یا عیوب انکساری باشد، در معرض خطر آمبلیوپی قرار دارد.
4. عوامل محیطی:
   • کم‌بینایی ناشی از پوشش موقت یکی از چشم‌ها (پچ چشم) یا نور شدید می‌تواند باعث این بیماری شود.

پزشک چگونه تنبلی چشم را تشخیص می دهد؟

همه کودکان باید قبل از سن مدرسه آزمایش بینایی انجام دهند. پزشک کودک شما در مدرسه بررسی می کند که:

• هیچ چیز مانع از ورود نور به چشم آنها نمی شود
• هر دو چشم به یک اندازه خوب می بینند
• هر چشم همانطور که باید حرکت می کند

اگر مشکلی وجود داشته باشد ، ممکن است پزشک یا پرستار مدرسه به شما پیشنهاد دهند که کودک خود را نزد متخصص چشم ببرید. اگر احساس می کنید مشکلی در بینایی کودک شما وجود دارد – حتی اگر در بررسی بینایی چیزی نشان داده نشود – با یک پزشک چشم کودکان قرار ملاقات بگذارید.

برخی از متخصصان مراقبت از چشم می گویند بچه ها باید در 6 ماهگی ، 3 سالگی و بعد از ان هر ساله معاینه چشم داشته باشند. از پزشک خود بپرسید چه چیزی برای فرزند شما مناسب است.

پزشکان چشم نوزادان و کودکان خردسال را با مشاهده چگونگی دنباله روی چشمانشان نسبت به جسم متحرک آزمایش می کنند. همچنین ممکن است هر بار یک چشم را بپوشانند و واکنش کودک را بررسی کنند.

نتیجه گیری:

در مجموع، تنبلی چشم یک اختلال بینایی شایع در کودکان است که می‌تواند تأثیر منفی بر رشد و تکامل بینایی آنها داشته باشد. شناسایی به موقع عوامل خطر و انجام معاینات چشمی دوره‌ای، نقش مهمی در پیشگیری و درمان این اختلال ایفا می‌کند. درمان به موقع این عارضه، به ویژه در سنین پایین تر، می‌تواند توانایی‌های بینایی کودک را به طور چشمگیری بهبود بخشد. بنابراین توجه به سلامت چشم کودکان و پیگیری مداوم آن، از اهمیت بالایی برخوردار است.