اشک مایع بسیار حیاتی است که برای ساختمان چشم و سلامت ساختمان چشم ضروری است ، اشک از یکسری غده ها فرعی و اصلی تشکیل میشود ،البته در تولید اشک غدد چرکی لبه پلک و سلولهای در ملتحمه که موسین ترشح می کنند نیز نقش دارند .گاهی بر اثر عواملی مجاری اشکی انسداد پیدا کرده و اشک ریزش چشم رخ می‌دهد.
آیا می‌دانستید اشک فواید زیادی برای چشم دارد؟!
اشک چشم چندین نقش کلیدی در بدن شما ایفا می کند. بدن با تولید اشک، سطح چشم های شما مرطوب و حرکت پلک ها بر روی چشم را روان نگه می دارد. همچنین با جاری شدن اشک، سطح چشم ها شستشه شده و ذرات و گرد و غبار خارجی از سطح چشم تمیز می شوند. اشک چشم در واقع جزئی از سیستم ایمنی شما است که از چشم ها در برابر عفونت محافظت می کند.
غدد زیر پوست پلک فوقانی شما مسئولیت تولید اشک را بر عهده دارند. اشک چشم حاوی آب و نمک است و وقتی پلک می زنید، با جریان یافتن مقداری اشک، رطوبت مورد نیاز سطح چشمان شما تأمین می شود. غدد دیگری نیز در چشم وجود دارند که چربی هایی تولید می کنند تا مانع از تبخیر سریع اشک و یا ریختن اشک چشم شوند.
اشک چشم توسط غدد اشکی تولید می شود و از مجاری اشکی به سطح چشم می رسد و سپس به مرور تبخیر می شود. هنگامی که چشم فردی بیش از حد اشک تولید می کند، مجاری اشکی از اشک پر شده و دچار اشک ریزش چشم می شود.
در بیشتر موارد، اشک ریزش یا آبریزش چشم بدون نیاز به درمان بعد از مدتی برطرف می شود، اما برای برخی نیز اشک ریزش چشم می تواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود. در صورتی که برای طولانی مدت آبریزش چشم شما بهبود نیافت و به ویژه اگر با علائم دیگری نیز همراه است لازم است با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید.
دلایل اشک ریزش چشم کدامند؟
معمولاً در مواقع احساسی شدن، خندیدن، سرفه کردن، استفراغ، احساس چشایی قوی یا خمیازه کشیدن، چشم شروع به تولید اشک های اضافی می کند. یکی از شایع ترین دلایل آبریزش چشم سندرم خشکی چشم است. در صورتی که چشم میزان مناسبی از آب، نمک و چربی را برای روان کاری پلک نداشته باشد، سندروم خشکی شدید چشم ایجاد می شود که می تواند باعث تولید اشک اضافی در چشم شما شود.
اشک پس از تولید در گوشه داخلی چشم جمع شده سپس از سوراخ های ظریفی که در بخش داخلی پلک وجود دارد از آن بخش خارج شده و وارد بینی شده سپس تبخیر می شود ، به همین دلیل است که هنگامی که در حالتی که تولید اشک زیاد می شود مانند گریه کردن، ابریزش از بینی بوجود میاید.
اگر مجاری خروجی اشک در قسمتی انسداد پیدا کنند ، خروج اشک انجام نمی گیرد و یا اینکه به مقدار کافی خارج نمی شود در واقع اشک به جای اینکه از مجاری خروجی اشک خارج شود از سطح چشم به بیرون می ریزد که به آن اشک ریزش می گویند.
اما در این میان عوامل خارجی نیز می توانند موجب اشک ریزش چشم شوند. برخی از این علل شایع عبارتند از:
- شرایط آب و هوایی و قرار گرفتن در معرض گرد و غبار، باد، سرما و آفتاب
- خستگی چشم (باز ماندن بیش از حد چشم ها موجب تبخیر اشک و رطوبت سطح چشم ها می شود)
- برخی از عوامل محیطی مانند نور شدید و دود و آلودگی هوا
- سرماخوردگی، مشکلات سینوسی و آلرژی
- التهاب پلک (بلفاریت)
- در شرایطی که پلک فرد به بیرون (اکتروپیون) یا به داخل (آنتروپیون) چرخیده است
- مژه داخلی (تریکیازیس)
- چشم صورتی (ورم ملتحمه) یا ابتلا به سایر عفونت ها
- مسدود شدن مجاری اشکی چشم ها
- وارد شدن اجسام خارجی، مواد شیمیایی یا گازها و مایعات تحریک کننده در چشم
- آسیب هایی مانند بریدگی یا خراش روی چشم
- مصرف برخی از داروهای تجویزی
- درمان های سرطان، از جمله شیمی درمانی و اشعه ایکس (در پرتو درمانی)
به طور معمول، آبریزش چشم عارضه ای موقتی است با این حال در برخی موارد، این وضعیت ممکن است ادامه یابد و نیاز به درمان های پزشکی داشته باشد.
انواع انسداد مجاری اشکی ( انسداد خروج اشک )
- انسداد مجاری اشکی مادرزادی
- انسداد مجاری اشکی اکتسابی
آمار نشان می دهد حدود 5 درصد کودکانی که به دنیا می آیند ممکن است مجاری خروجی اشکیشان به شکل کامل باز نشده باشد بنابراین کودک ممکن است دچار اشک ریزش شود علاوه براشک ریزش بسته به میزان انسداد ممکن است چرک در ترشح هم وجود داشته باشد .
علت انسداد مجاری اشک اکتسابی در بالغین
- وارد شدن ضربه به چشم
- انجام جراحی بینی
- مصرف برخی از داروها
- عمل های نامناسب جراحی پلک
- بیماری های پلک
علائم انسداد مجاری اشکی
شایعترین علائم انسداد مجاری اشک ، همان اشک ریزش است یعنی فرد از گوشه چشمش اشک خارج می شود یا داخل چشمش اشک جمع شده به گونه ای که در برخی از مواقع باعث تاری دید شخص شود. در برخی از موارد اشک ریزش سبب آسیب به پوست پلک می شود و باعث برگشتگی پوست پلک می شود .
عفونت چشم : در برخی از مواقع این امر سبب ترشحات چرکی و چسبنده در گوشه چشم و یا داخل چشم می شود ، درنتیجه عفونت این ناحیه ممکن است برآمدگی گوشه داخل چشم ایجاد شود .
چه زمانی باید به یک چشم پزشک مراجعه کنید؟
در بیشتر موارد آبریزش چشم جدی نیست و بدون درمان برطرف می شود. در صورت مشاهده ی هرگونه تغییر در بینایی، باید فوراً با چشم پزشک خود تماس بگیرید. تغییرات بینایی می تواند علامتی از وجود مشکلات جدی چشم باشد که نیاز به درمان فوری دارند. دلیل خشکی چشم شما بهترین درمان را برای اشک ریزش چشم هایتان تعیین می کند. در صورتی که اشک ریزش چشم شما بیش از حد و طولانی مدت شده و یا اینکه علائم و عوارضی که در ادامه اورده ایم را در چشم های خود دارید لازم است به پزشک یا چشم پزشک خود مراجعه کنید و اقدامات تشخیصی و درمانی لازم را انجام دهید. این علائم عبارتند از:
- از دست دادن بینایی یا داشتن اختلالات بینایی
- چشم های آسیب دیده یا خراشیده
- داخل شدن مواد شیمیایی در چشم ها
- ترشح یا خونریزی از چشم ها
- جسم خارجی که در زیر پلک و یا در چشم شما گیر کرده است.
- داشتن چشمانی قرمز، تحریک شده، متورم و یا دردناک
- ایجاد کبودی بدون دلیل در اطراف چشم شما
- داشتن حساسیت در بینی یا سینوس ها
- در صورت داشتن مشکلات چشمی همراه با سردرد شدید
- داشتن اشک ریزشی که بسیار طولانی مدت شده و بهبود نمی یابد.
درمان مجاری اشک
بهتر است بررسی و درمان اشک ریزش توسط فوق تخصص جراحی پلاستیک چشم انجام شود ، در واقع بخشی از کار فوق تخصص جراحی پلاستیک چشم مربوط به جراحی مجاری اشکی می باشد.
در مواقعی که اشک ریزش مادرزادی است یعنی از بدوتولد به وجود آمده است :
اگر عفونت شدید ایجاد نشده باشد در اقدامات اولیه کودک را جراح تحت نظر می گیرد ممکن است به علت ترشحات از دارو و یا ماساژ استفاده شود .
اگر بازشدگی مجاری اشک با انجام اقدامات اولیه موثر نباشد و این اتفاق نیافتد درمان میل زدن و یا پروبینگ صورت می گیرد .
یکی دیگر از روش های درمان اشک ریزش لوله گذاری به صورت موقت است .
یکی دیگر از روش های درمان اشک ریزش اقدامات جراحی بازکردن راه های ثانویه برای خروج اشک می باشد .
بسیاری از کودکانی که دچار انسداد مادرزادی مجاری اشکی هستند ،پس از اقدامات اولیه و مصرف دارو و یا ماساژاین مشکل برطرف می شود ، اما اگر این روش ها موثر نباشد از سایر روش های درمانی که در بالا ذکر شد برای درمان اشک ریزش استفاده می شود .
در انسداد مجاری اشکی در بالغین بصورت اکتسابی نیازمند جراحی ایجاد راه ارتباطی جدید بین مجاری اشک و بینی هستیم . البته اقدامات دیگری مانند بالن زدن و گشاد کردن مجاری اشک هم ممکن است انجام شود ولی معمولا این روش ها در بالفین موفقیت بالایی ندارند ودر اکثر مواقع نیازمند جراحی ایجاد راه ارتباطی بین مجاری اشکی و بینی دارند در واقع جراح پلاستیک چشم که دارای تبحر و مهارت بالایی در این قسمت است این جراحی را انجام می دهد .
رایج ترین روش جراحی ایجاد راه ارتباطی جدید ، برش درسمت داخل چشم است که از کناره ی بینی انجام می شود که در روش های جدیدتر و پیشرفته تری که به وجود آمده است از راه بینی این جراحی بدون برش پوستی با کمک آندوسکوپ انجام می شود .
0 دیدگاه